泰山羊氏
泰山羊氏，亦称太山羊氏，是中国古代泰山郡的一个羊姓士族，自东汉至魏晋南北朝一直活跃于政治及军事舞台。
源流
泰山羊氏一脉源出于泰山郡南城县（今山东省平邑县魏庄乡境内[1]）。虽然《后汉书·羊续传》里的羊续载为“太山平阳人”，但考平阳县于两汉时属司隶河东郡，并非泰山郡的地域划分之内。羊续出生于142年，史书却明载他是“太山平阳人”，按东汉时泰山郡内并无平阳县[2]。然而，西汉时泰山郡有东平阳县（今山东省新泰市境内），东平阳县于东汉时省入南城县，《后汉书》所指的平阳乃西汉时曾属泰山郡的东平阳县。南城县于西汉时本属东海郡，于东汉初年划入泰山郡。自羊祜之后，泰山羊氏一脉均称“泰山南城人”，亦源出于此。
《魏书·羊深传》里的羊深亦被载为“太山平阳人”，但据《魏书》殿本考证所指，晋代平阳县在高平郡，因此“太山平阳”的记载应该指前述的“泰山东平阳”。[5]《魏书》殿本考证亦指“羊氏本泰山南城人，羊祜封钜平侯，后人或称钜平，或称梁父”，如是者后世所谓“钜平羊氏”、“梁甫（即梁父）羊氏”的指向都可能是南城羊氏。
泰山羊氏世系图
| 过继 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊侵 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊儒 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊续 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊秘 | 羊衜 | 羊耽 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊祉 | 羊繇 | 羊发 | 羊承 | 景献皇后 羊徽瑜 | 羊祜 | 羊瑾 | 甘露亭侯 羊琇 | 羊姬 夏侯庄妻 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊秉 | 羊洽 | 羊式 | 羊亮 | 羊忱 | 羊伦 | 羊暨 | 羊伊 | 羊篇 | 羊玄之 | 羊〇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊楷 | 羊权 | 羊曼 | 羊聃 | 羊〇 | 献文皇后 羊献容 | 羊〇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊绥 | 羊不疑 | 羊贲 | 羊〇 | 羊〇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊〇 | 羊玄保 | 羊孚 | 羊辅 | 羊欣 | 羊徽 | 羊〇 | 羊〇 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊希 | 羊戎 | 羊咸 | 羊粲 | 羊法兴 | 羊哲 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊崇 | 羊〇 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 钜平子 羊规之 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 钜平景子 羊祉 | 羊灵引 | 羊灵宝 | 羊莹 字灵珍 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊燮 | 羊深 字文渊 | 赵令胜妻 羊〇姿 | 羊默 | 羊和 字文憘 | 羊显姿 早亡 | 羊景姿 郑松年妻 | 羊俭 | 羊华姿 | 羊淑姿 | 高昌县侯 羊侃 | 羊允 | 羊忱 字文稚 | 羊给 | 羊元 | 羊敦 | 羊烈 | 羊修 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊伯〇 | 羊敩 字子尚 早亡 | 羊恭 | 羊肃 字子懔 | 羊仲漪 | 羊繁猗 | 羊繁瑶 早亡 | 羊幼怜 | 羊植 字子建 | 羊汉〇 | 羊桢 | 羊〇 | 羊〇 早亡 | 羊氏 | 羊劭 字子将 | 羊荆 字子玉 | 羊〇君 | 羊𬸦 | 高昌县侯 羊球 | 昌国县公 羊鹍 | 羊公 | 羊隐 | 羊行思 | 羊敏方 | 羊敏则 | 羊敏行 | 羊敏则 | 羊敏博 | 羊敏齐 | 羊繁〇 | 羊静〇 | 羊静则 | 羊静德 | 羊静猗 | 羊猗〇 | 羊无〇 | 羊静质 | 羊静〇 | 羊玄正 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊本 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
泰山羊氏家族系谱
先代
第一代
第二代
第三代
- 羊祉，羊秘之子，魏郡太守。
- 羊繇，羊秘之子，字堪甫，车骑掾。
- 羊发，羊衜之子，都督淮北护军。
- 羊承，羊衜之子，早夭。
- 羊徽瑜，羊衜之女，司马师继室，追谥“景献皇后”。
- 羊祜，羊衜之子，字叔子，西晋太傅，一代名将。
- 羊瑾，羊耽之子，西晋尚书右仆射，孙女羊献容是晋惠帝、前赵皇帝刘曜的皇后。
- 羊琇，羊耽之子，字稚舒，西晋中护军。
- 羊氏，羊耽之女，淮南太守夏侯庄妻，外孙晋元帝。
第四代
- 羊亮：羊繇之子，字长玄。有才能，西晋大鸿胪，为刘渊所杀。
- 羊忱：羊繇之子，字长和，一名羊陶，西晋太傅长史、徐州刺史、扬州刺史，迁侍中。
- 羊秉：羊繇之子，字长达，仕参抚军将军事。
- 羊伦：羊发长子，西晋高阳相。
- 羊暨：羊发之子，西晋阳平太守。
- 羊伊：羊发之子，曾担任车骑将军贾充掾，后历任平南将军、都督江北诸军事，镇守宛城，为张昌所杀，追赠镇南将军。
- 羊篇：羊发之子，西晋散骑常侍。
- 羊玄之：羊瑾之子，西晋尚书右仆射。
- 羊坦：车骑长史。
第五代
- 羊楷：羊忱之子，东晋尚书都官郎。
- 羊权：羊忱之子，字道舆，东晋黄门郎，官至尚书左丞。
- 羊曼：羊暨之子，字祖延，东晋丹阳尹，被苏峻所杀。
- 羊聃：羊暨之子，字彭祖，东晋庐江太守。
- 羊献容：羊玄之之女，献文皇后。原为晋惠帝皇后，永嘉之乱后被刘曜所纳。刘曜即位后次年被立为皇后。
- 羊固：字道安，著名书法家，善草书行书，累迁黄门侍郎，死后赠大鸿胪。
- 羊济：东晋匈奴中郎将。
第六代
第七代
- 羊玄保：羊绥之子，南朝宋金紫光禄大夫，擅长弈棋。
- 羊孚：羊绥之子，字子道，东晋文人，历太学博士、兖州别驾，后为太尉桓玄担任记室参军。
- 羊辅：羊绥之子，娶王永言女，仕至卫军功曹。
- 羊欣：羊不疑之子，字敬元，南朝宋新安太守，著名书法家，擅长草书隶书，相貌清美，善为笑言。
- 羊徽：羊不疑之子，字敬猷，南朝宋河东太守。
第八代
- 羊规之：一名羊规，羊琇五世孙。南朝宋武帝刘裕时任祭酒从事、大中正、任城令。[6]后来降北魏，任雁门太守。
- 羊戎：羊玄保之子。
- 羊咸：羊玄保之子。
- 羊粲：羊玄保之子。
- 羊希：羊玄保兄长之子，字泰闻，曾任御史中丞，官至广州刺史。
第九代
- 羊祉：羊规之之子，字灵祐，北魏光禄大夫、侍中，酷吏。[7]
- 羊灵引：羊规之之子，字灵引，名不详，北魏长史，为人好法律，后来被京兆王元愉所杀。
- 羊灵宝：羊规之之子，字灵宝，名不详。
- 羊莹：羊规之之子，字灵珍。北魏兖州别驾。
- 羊崇：羊希之子，字伯远，南朝宋尚书主客郎。
第十代
- 羊默：羊祉之子，随羊侃归降南朝梁，官至刺史。
- 羊深：羊祉之子，字文渊，北魏车骑大将军、左光禄大夫。[8]
- 羊忱：羊祉之子，随羊侃归降南朝梁，官至刺史。
- 羊给：羊祉之子，随羊侃归降南朝梁，官至刺史。
- 羊元：羊祉之子，随羊侃归降南朝梁，官至刺史。
- 羊侃：羊祉之子，字祖忻，曾任北魏泰山太守，后叛魏效忠南朝梁，任徐州刺史，高昌县侯，后任都官尚书。
- 羊敦：羊灵引之子，北魏卫将军、广平太守，有治名，是当世良吏。[9]
- 羊烈：羊莹之子，字儒卿。北齐骠骑将军、义州刺史，通晓佛学。
- 羊修：羊莹之子。
第十一代
其他
- 羊陟：字嗣祖，东汉河南尹，以清廉著称，与郭泰、宗慈、巴肃、夏馥、范滂、尹勋、蔡衍并称“八顾”。
- 羊昙：东晋名士。
- 竺道馨：东晋女尼。俗姓羊，泰山人。
- 羊璿之：南朝宋文人，与谢灵运、谢惠连、东海何长瑜、颍川荀雍以诗文论友，时人谓之“四友”。
备注
- ^ 羊祜籍贯今何处？. 汉江传媒网，来源：临沂日报（1994年7月9日第三版周末版3389期）. 2006-07-14 [2012-06-22]. （原始内容存档于2018-01-18） （简体中文）.
- ^ 汉顺帝永和五年（140年），泰山郡共领奉高县、博县、梁甫县、钜平县、嬴县、山茌县、莱芜县、盖县、南武阳县、南城县、费县、牟县共十二县。
- ^ 《世说新语注·言语·第86》：晋诸公赞曰：“羊祜字叔子，太山平阳人也。世长吏二千石，至祜九世，以清德称。为儿时，游汶滨，有行父止而观焉，叹息曰：‘处士大好相，善为之，未六十，当有重功于天下。即富贵，无相忘。’遂去，莫知所在。累迁都督荆州诸军事。自在南夏，吴人说服，称曰羊公，莫敢名者。南州人闻公丧，号哭罢市。”
- ^ 夏侯湛《羊秉序》：秉字长达，太山平阳人，汉南阳太守续曾孙。
- ^ 《魏书·羊深传》殿本考证云：“按北史羊祉传卷三九祉太山钜平人。本书地形志卷一〇六中泰山郡有钜平，若平阳则属高平郡，又有阳平，则属鲁郡，当以钜平为是。”按本书卷八八良吏羊敦传、卷八九酷吏羊祉传并云“太山钜平人”。羊氏本泰山南城人，羊祜封钜平侯，后人或称钜平，或称梁父，这里“平阳”当误。
- ^ 《梁书·卷三十九·羊侃传》：“祖规，宋武帝之临徐州，辟祭酒从事、大中正。”《魏书·卷八十九·酷吏传》：“父规之，宋任城令。世祖南讨至邹山，规之与鲁郡太守崔邪利及其属县徐通、爱猛之等俱降，赐爵钜平子，拜雁门太守。”
- ^ 生平见载于《魏书·卷八十九·酷吏传》。
- ^ 生平见载于《魏书·卷七十七·羊深传》。
- ^ 生平见载于《魏书·卷八十八·良吏传》。
- ^ 《魏书·卷七十七·羊深传》：“子肃，武定末，仪同开府东阁祭酒。”