泰山羊氏
泰山羊氏，亦稱太山羊氏，是中國古代泰山郡的一個羊姓士族，自東漢至魏晉南北朝一直活躍於政治及軍事舞台。
源流
泰山羊氏一脈源出於泰山郡南城縣（今山東省平邑縣魏莊鄉境內[1]）。雖然《後漢書·羊續傳》裏的羊續載為「太山平陽人」，但考平陽縣於兩漢時屬司隸河東郡，並非泰山郡的地域劃分之內。羊續出生於142年，史書卻明載他是「太山平陽人」，按東漢時泰山郡內並無平陽縣[2]。然而，西漢時泰山郡有東平陽縣（今山東省新泰市境內），東平陽縣於東漢時省入南城縣，《後漢書》所指的平陽乃西漢時曾屬泰山郡的東平陽縣。南城縣於西漢時本屬東海郡，於東漢初年劃入泰山郡。自羊祜之後，泰山羊氏一脈均稱「泰山南城人」，亦源出於此。
《魏書·羊深傳》裏的羊深亦被載為「太山平陽人」，但據《魏書》殿本考證所指，晉代平陽縣在高平郡，因此「太山平陽」的記載應該指前述的「泰山東平陽」。[5]《魏書》殿本考證亦指「羊氏本泰山南城人，羊祜封鉅平侯，後人或稱鉅平，或稱梁父」，如是者後世所謂「鉅平羊氏」、「梁甫（即梁父）羊氏」的指向都可能是南城羊氏。
泰山羊氏世系圖
| 過繼 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊侵 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊儒 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊續 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊秘 | 羊衜 | 羊耽 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊祉 | 羊繇 | 羊發 | 羊承 | 景獻皇后 羊徽瑜 | 羊祜 | 羊瑾 | 甘露亭侯 羊琇 | 羊姬 夏侯莊妻 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊秉 | 羊洽 | 羊式 | 羊亮 | 羊忱 | 羊倫 | 羊暨 | 羊伊 | 羊篇 | 羊玄之 | 羊〇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊楷 | 羊權 | 羊曼 | 羊聃 | 羊〇 | 獻文皇后 羊獻容 | 羊〇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊綏 | 羊不疑 | 羊賁 | 羊〇 | 羊〇 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊〇 | 羊玄保 | 羊孚 | 羊輔 | 羊欣 | 羊徽 | 羊〇 | 羊〇 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊希 | 羊戎 | 羊咸 | 羊粲 | 羊法興 | 羊哲 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊崇 | 羊〇 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 鉅平子 羊規之 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 鉅平景子 羊祉 | 羊靈引 | 羊靈寶 | 羊瑩 字靈珍 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊燮 | 羊深 字文淵 | 趙令勝妻 羊〇姿 | 羊默 | 羊和 字文憘 | 羊顯姿 早亡 | 羊景姿 鄭松年妻 | 羊儉 | 羊華姿 | 羊淑姿 | 高昌縣侯 羊侃 | 羊允 | 羊忱 字文稚 | 羊給 | 羊元 | 羊敦 | 羊烈 | 羊修 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊伯〇 | 羊斆 字子尚 早亡 | 羊恭 | 羊肅 字子懍 | 羊仲漪 | 羊繁猗 | 羊繁瑤 早亡 | 羊幼憐 | 羊植 字子建 | 羊漢〇 | 羊楨 | 羊〇 | 羊〇 早亡 | 羊氏 | 羊劭 字子將 | 羊荊 字子玉 | 羊〇君 | 羊鷟 | 高昌縣侯 羊球 | 昌國縣公 羊鵾 | 羊公 | 羊隱 | 羊行思 | 羊敏方 | 羊敏則 | 羊敏行 | 羊敏則 | 羊敏博 | 羊敏齊 | 羊繁〇 | 羊靜〇 | 羊靜則 | 羊靜德 | 羊靜猗 | 羊猗〇 | 羊無〇 | 羊靜質 | 羊靜〇 | 羊玄正 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 羊本 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
泰山羊氏家族系譜
先代
第一代
第二代
第三代
- 羊祉，羊秘之子，魏郡太守。
- 羊繇，羊秘之子，字堪甫，車騎掾。
- 羊發，羊衜之子，都督淮北護軍。
- 羊承，羊衜之子，早夭。
- 羊徽瑜，羊衜之女，司馬師繼室，追諡「景獻皇后」。
- 羊祜，羊衜之子，字叔子，西晉太傅，一代名將。
- 羊瑾，羊耽之子，西晉尚書右僕射，孫女羊獻容是晉惠帝、前趙皇帝劉曜的皇后。
- 羊琇，羊耽之子，字稚舒，西晉中護軍。
- 羊氏，羊耽之女，淮南太守夏侯莊妻，外孫晉元帝。
第四代
- 羊亮：羊繇之子，字長玄。有才能，西晉大鴻臚，為劉淵所殺。
- 羊忱：羊繇之子，字長和，一名羊陶，西晉太傅長史、徐州刺史、揚州刺史，遷侍中。
- 羊秉：羊繇之子，字長達，仕參撫軍將軍事。
- 羊倫：羊發長子，西晉高陽相。
- 羊暨：羊發之子，西晉陽平太守。
- 羊伊：羊發之子，曾擔任車騎將軍賈充掾，後歷任平南將軍、都督江北諸軍事，鎮守宛城，為張昌所殺，追贈鎮南將軍。
- 羊篇：羊發之子，西晉散騎常侍。
- 羊玄之：羊瑾之子，西晉尚書右僕射。
- 羊坦：車騎長史。
第五代
- 羊楷：羊忱之子，東晉尚書都官郎。
- 羊權：羊忱之子，字道輿，東晉黃門郎，官至尚書左丞。
- 羊曼：羊暨之子，字祖延，東晉丹陽尹，被蘇峻所殺。
- 羊聃：羊暨之子，字彭祖，東晉廬江太守。
- 羊獻容：羊玄之之女，獻文皇后。原為晉惠帝皇后，永嘉之亂後被劉曜所納。劉曜即位後次年被立為皇后。
- 羊固：字道安，著名書法家，善草書行書，累遷黃門侍郎，死後贈大鴻臚。
- 羊濟：東晉匈奴中郎將。
第六代
第七代
- 羊玄保：羊綏之子，南朝宋金紫光祿大夫，擅長弈棋。
- 羊孚：羊綏之子，字子道，東晉文人，歷太學博士、兗州別駕，後為太尉桓玄擔任記室參軍。
- 羊輔：羊綏之子，娶王永言女，仕至衛軍功曹。
- 羊欣：羊不疑之子，字敬元，南朝宋新安太守，著名書法家，擅長草書隸書，相貌清美，善為笑言。
- 羊徽：羊不疑之子，字敬猷，南朝宋河東太守。
第八代
- 羊規之：一名羊規，羊琇五世孫。南朝宋武帝劉裕時任祭酒從事、大中正、任城令。[6]後來降北魏，任雁門太守。
- 羊戎：羊玄保之子。
- 羊咸：羊玄保之子。
- 羊粲：羊玄保之子。
- 羊希：羊玄保兄長之子，字泰聞，曾任御史中丞，官至廣州刺史。
第九代
- 羊祉：羊規之之子，字靈祐，北魏光祿大夫、侍中，酷吏。[7]
- 羊靈引：羊規之之子，字靈引，名不詳，北魏長史，為人好法律，後來被京兆王元愉所殺。
- 羊靈寶：羊規之之子，字靈寶，名不詳。
- 羊瑩：羊規之之子，字靈珍。北魏兗州別駕。
- 羊崇：羊希之子，字伯遠，南朝宋尚書主客郎。
第十代
- 羊默：羊祉之子，隨羊侃歸降南朝梁，官至刺史。
- 羊深：羊祉之子，字文淵，北魏車騎大將軍、左光祿大夫。[8]
- 羊忱：羊祉之子，隨羊侃歸降南朝梁，官至刺史。
- 羊給：羊祉之子，隨羊侃歸降南朝梁，官至刺史。
- 羊元：羊祉之子，隨羊侃歸降南朝梁，官至刺史。
- 羊侃：羊祉之子，字祖忻，曾任北魏泰山太守，後叛魏效忠南朝梁，任徐州刺史，高昌縣侯，後任都官尚書。
- 羊敦：羊靈引之子，北魏衛將軍、廣平太守，有治名，是當世良吏。[9]
- 羊烈：羊瑩之子，字儒卿。北齊驃騎將軍、義州刺史，通曉佛學。
- 羊修：羊瑩之子。
第十一代
其他
- 羊陟：字嗣祖，東漢河南尹，以清廉著稱，與郭泰、宗慈、巴肅、夏馥、范滂、尹勳、蔡衍並稱「八顧」。
- 羊曇：東晉名士。
- 竺道馨：東晉女尼。俗姓羊，泰山人。
- 羊璿之：南朝宋文人，與謝靈運、謝惠連、東海何長瑜、潁川荀雍以詩文論友，時人謂之「四友」。
備註
- ^ 羊祜籍贯今何处？. 漢江傳媒網，來源：臨沂日報（1994年7月9日第三版周末版3389期）. 2006-07-14 [2012-06-22]. （原始內容存檔於2018-01-18） （簡體中文）.
- ^ 漢順帝永和五年（140年），泰山郡共領奉高縣、博縣、梁甫縣、鉅平縣、嬴縣、山茌縣、萊蕪縣、蓋縣、南武陽縣、南城縣、費縣、牟縣共十二縣。
- ^ 《世說新語注·言語·第86》：晉諸公贊曰：「羊祜字叔子，太山平陽人也。世長吏二千石，至祜九世，以清德稱。為兒時，游汶濱，有行父止而觀焉，歎息曰：『處士大好相，善為之，未六十，當有重功於天下。即富貴，無相忘。』遂去，莫知所在。累遷都督荊州諸軍事。自在南夏，吳人說服，稱曰羊公，莫敢名者。南州人聞公喪，號哭罷市。」
- ^ 夏侯湛《羊秉序》：秉字長達，太山平陽人，漢南陽太守續曾孫。
- ^ 《魏書·羊深傳》殿本考證云：「按北史羊祉傳卷三九祉太山鉅平人。本書地形志卷一〇六中泰山郡有鉅平，若平陽則屬高平郡，又有陽平，則屬魯郡，當以鉅平為是。」按本書卷八八良吏羊敦傳、卷八九酷吏羊祉傳並雲「太山鉅平人」。羊氏本泰山南城人，羊祜封鉅平侯，後人或稱鉅平，或稱梁父，這裏「平陽」當誤。
- ^ 《梁書·卷三十九·羊侃傳》：「祖規，宋武帝之臨徐州，辟祭酒從事、大中正。」《魏書·卷八十九·酷吏傳》：「父規之，宋任城令。世祖南討至鄒山，規之與魯郡太守崔邪利及其屬縣徐通、愛猛之等俱降，賜爵鉅平子，拜雁門太守。」
- ^ 生平見載於《魏書·卷八十九·酷吏傳》。
- ^ 生平見載於《魏書·卷七十七·羊深傳》。
- ^ 生平見載於《魏書·卷八十八·良吏傳》。
- ^ 《魏書·卷七十七·羊深傳》：「子肅，武定末，儀同開府東閤祭酒。」